พลูโตดาวเคราะห์แคระในระบบสุริยะของเรา

ดาวพลูโตถือว่าเป็นดวงดาวที่กลับมาอยู่ในข่าวอีกครั้งหลังจากที่มีการยกเอาดาวพลูโต มาเป็นคำเปรียบเทียบบางอย่างจนทำให้หลายคนกลับมาเข้าใจผิดอีกครั้งว่า ดาวพลูโต ถูกยกสถานะให้กลับมาเป็นดาวเคราะห์เหมือนเดิมแล้ว แต่ที่จริงแล้วไม่เป็นแบบนั้นเลย เพื่อให้เข้าใจตรงกันเรามาฟังคำอธิบายกัน

ดาวพูลโตเจอเมื่อไร

เชื่อว่าหลายคนอาจจะเคยได้ยินชื่อดาวพลูโตมาตั้งแต่เด็ก ในวิชาเรียนดาราศาสตร์เรื่องดวงดาวในระบบสุริยะจักรวาลของเรา ถามว่าดาวพลูโตนี้ ถูกค้นพบเมื่อไรคำตอบก็คือ มันถูกค้นพบเมื่อปี 1930 คิดเป็นช่วงเวลาก็ประมาณ 90 ปีที่แล้ว เดิมทีดาวพลูโตนั้นถูกค้นพบพร้อมกับถูกจัดอันดับให้เป็นดาวเคราะห์ดวงที่ 9 แต่หลังจากมีการศึกษาอย่างลึกซึ้งยิ่งขึ้น มีการสำรวจมากขึ้นทำให้มีการนิยามดาวพลูโตขึ้นมาใหม่ จากดาวเคราะห์ถูกลดสถานะเป็นเพียงแค่ดาวเคราะห์แคระเท่านั้น ด้วยสาเหตุเพราะว่ามันเป็นดวงดาวที่ไม่ได้มีวงโคจรของตัวเอง

ดาวเคราะห์ หรือ ดาวเคราะห์แคระ

ตอนปี 2006 ดาวพลูโตโดนลงความเห็นว่าให้ลดสถานะเป็นดาวเคราะห์แคระนั้นถือว่าสร้างความฮือฮาในวงการวิทยาศาสตร์ ดาราศาสตร์มากทีเดียว เนื่องจากเป็นการเปลี่ยนแปลงครั้งยิ่งใหญ่ของดาวดวงนี้และภาพรวมของระบบสุริยะจักรวาลทีเดียว แต่หลังจากมีการศึกษาต่อมาอีกก็เกิดข้อสงสัยว่าแท้จริงแล้วดาวพลูโต ยังคงจะเป็นดาวเคราะห์แคระหรือไม่ หรือเราควรคืนสถานะดาวเคราะห์ให้กับดาวพลูโตอีกครั้งหนึ่ง ที่เกิดเรื่องแบบนี้ขึ้นเพราะว่ามีนักดาราศาสตร์หลายคนเริ่มไม่เห็นด้วย กับการลดสถานะด้วยเหตุผลเรื่องวงโคจร อีกทั้งจากการสำรวจดาวพลูโตจากยาน New horizons พบว่าสภาพพื้นที่ของดาวพลูโตมีอะไรน่าสนใจอยู่ รวมถึงอาจจะมีมหาสมุทรใต้ผิวดินรออยู่อีกด้วย สรุปว่าตอนนี้ดาวพลูโตยังเป็นดาวเคราะห์แคระอยู่ แต่อีกหน่อยไม่แน่ว่ามันอาจจะถูกดันกลับมาเป็นดาวเคราะห์อีกครั้งก็เป็นได้

อย่างไรก็ตาม สถานะของดาวพลูโตเอาจริงๆ ก็ไม่ได้อยู่ที่เจ้าตัวเค้าหรอกว่าจะเป็นอะไร แต่สิ่งที่กำหนดความเป็นไปของดาวดาวนี้ก็คือ IAU หน่วยงานกลางที่นิยามความเป็นดาวเคราะห์กับ ดาวเคราะห์แคระเอาไว้ หากเค้าเปลี่ยนนิยามความแตกต่างของดาวสองดวงนี้ในอนาคต สถานะของดาวพลูโตอาจจะเปลี่ยนไปก็ได้

ความแตกต่างระหว่างดาวเคราะห์กับดาวเคราะห์แคระ

ถามว่าการถูกจัดอันดับเป็นดาวเคราะห์ หรือ ดาวเคราะห์แคระนั้นแตกต่างกันอย่างไร คำตอบสำคัญเลยก็คือ เรื่องงบประมาณการเข้าไปสำรวจดาวดวงนั้น หากเป็นดาวเคราะห์แคระการสำรวจก็จะยากขึ้น ขาดความสำคัญ งบประมาณน้อย แต่หากเป็นดาวเคราะห์งบประมาณที่จะสำรวจก็จะมากกว่า

ดาวเป็นอะไรก็ยังอยู่ที่เดิม

เรื่องหนึ่งที่สำคัญก็คือ ไม่ว่าดาวพลูโตจะเป็นดาวเคราะห์ หรือ ดาวเคราะห์แคระก็ตามที สิ่งหนึ่งที่ไม่เปลี่ยนแปลง ดาวพลูโตมันก็ยังอยู่ที่เดิมของมันไม่ยอมไปไหน ไม่ได้วาร์ปหายไปเลย ตรงนี้ต้องมารอดูอีกสัก 50 ปีว่า ดาวพลูโตดวงนี้จะมีความเปลี่ยนแปลงอะไรเกิดขึ้นบ้าง หากมีอะไรเปลี่ยนแปลงขึ้นมาแบบชัดเจน ก็อาจจะทำให้การเข้าไปสำรวจดาวดวงนี้มีความคืบหน้ามากขึ้น

อย่าลืมยูเรนัส กับ เนปจูน

พอเล่าถึงเรื่องนี้อีกหนึ่งความน่าสงสารจะตกอยู่ที่ดาวยูเรนัส กับ ดาวเนปจูน สองดาวดวงนั้นเป็นดาวเคราะห์จริงๆ แต่กลับโดนหมางเมินไม่ค่อยโดนสำรวจเท่าไรนัก ครั้งล่าสุดที่มีการสำรวจเกิดขึ้นเมื่อ 30 ปีที่แล้วโน้นเลย (ไม่ทราบว่าเป็นเพราะอะไร) หวังว่าในอนาคตจะมีการหันกลับมาสนใจดาวเคราะห์สองดวงนี้บ้างนะ อย่าไปสนใจแต่ดาวพลูโตอันแสนห่างไกลเลย